Na rynku stolarki okiennej najczęściej możemy spotkać okna plastikowe, drewniane oraz aluminiowe. Dzisiejsze technologie produkcji pozwalają skonstruować okna o bardzo dobrych właściwościach technicznych, izolacyjnych, jak również o wysokich walorach estetycznych. Każdy z tych rodzajów okien ma jednak swoje zalety oraz wady. Poznajmy zatem rodzaje i cechy okien plastikowych, drewnianych i aluminiowych, co może pomóc w wyborze najlepszych dla siebie okien.

Ogólny podział okien

Podstawowym podziałem okien, na którym się koncentrujemy w tym artykule jest materiał, z jakiego zostały one wykonane. W dzisiejszych czasach możemy się spotkać z oknami plastikowymi, drewnianymi oraz aluminiowym. Występują również połączenia tych rodzajów okien, jak na przykład okna drewniano-aluminiowe, czy też okna plastikowo-aluminiowe.

Innym podziałem, tym razem mającym wpływ na ich funkcjonalność oraz użytkowanie jest podział ze względu na ilość skrzydeł i sposób ich otwierania. Pośród typowych okien jednoskrzydłowych wyróżniamy okna jednoskrzydłowe uchylne, a także okna jednoskrzydłowe rozwierno-uchylne. Natomiast pośród tradycyjnych okien wieloskrzydłowych spotkać możemy okna dwuskrzydłowe z jednym skrzydłem rozwiernym i jednym rozwierno-uchylnym, okna dwuskrzydłowe asymetryczne rozwierno-uchylne. Możemy również spotkać się z oknami trzyskrzydłowymi z jednym skrzydłem rozwiernym oraz dwoma skrzydłami rozwierno-uchylnymi.
Specyficzny rodzaj okien to okna oraz drzwi balkonowe i tarasowe. Wyróżnić tutaj możemy drzwi balkonowe jednoskrzydłowe rozwierno-uchylne, drzwi balkonowe dwuskrzydłowe z jednym skrzydłem rozwiernym i jednym rozwierno-uchylnym, drzwi balkonowe trzyskrzydłowe z jednym skrzydłem rozwiernym i dwoma rozwierno-uchylnymi. Innym rodzajem okien balkonowych i tarasowych są drzwi balkonowe przesuwne. Zwykle występują one w postaci dwóch kwater z jedną stałą i jedną przesuwną lub czterech kwater z dwiema stałymi i dwiema przesuwnymi.

Spośród różnych rodzajów okien spotykamy także drzwi zewnętrzne przeszklone, najczęściej jednokwaterowe lub dwukwaterowe. Spotkać się możemy również z pojedynczymi oknami stałymi, czyli takimi, których nie można otwierać. Na rynku dostępne są także okna otwierane obrotowo. Ponadto spotykamy także okna skrzynkowe z dwoma oddzielnymi parami skrzydeł, okna piwniczne. Okna, które stosowane są w ścianach budynków nazywamy oknami pionowymi, natomiast w dachach, a właściwie w połaciach dachowych spotkać się możemy z oknami połaciowymi, czyli oknami dachowymi. Okna tego rodzaju cechują się specyficznym kątem nachylenia, który dopasowuje się do kąta nachylenia dachu. Warto również wspomnieć o tym, że na specjalne życzenie klienta firmy produkujące okna mogą przygotować dowolny rozmiar i kształt okien.

Okna plastikowe

Okna plastikowe, nazywane także oknami z tworzyw sztucznych oraz oknami PCV są obecnie najbardziej rozpowszechnionym na rynku rodzajem okiem ze względu na materiał ich wykonania. Okna plastikowe cechują się świetnymi parametrami technicznymi i izolacyjnymi. Dużym ich atutem jest wysoka odporność na działanie niekorzystnych warunków pogodowych. Ponadto okna z tworzyw sztucznych są odporne na uszkodzenia mechaniczne oraz na wpływ różnego rodzaju substancji chemicznych i mogą nam służyć przez długie lata. Okna plastikowe to także duża uniwersalność i są chętnie stosowane w budownictwie prywatnym, zarówno jednorodzinnym, jak i w mieszkaniach w blokach oraz w budownictwie komercyjnym, czy przemysłowym. Kolejną zaletą okien PCV jest duża szczelność i izolacyjność, dzięki czemu znakomicie sprawdzają się w budownictwie pasywnym oraz energooszczędnym. Okna plastikowe cechuje także stosunkowo niska cena.

Pomimo tego, że okna w tworzyw sztucznych kojarzyć się mogą z typowym dla nich kolorem białym, to można spotkać różną ich kolorystykę i ciekawe sposoby wykończenia. Za takie rozwiązania zapłacimy oczywiście więcej, ale okna plastikowe dzięki zastosowaniu odpowiednich oklein, barwienia lub żłobienia mogą do złudzenia przypominać okna drewniane lub metalowe. Producenci plastikowych okien często także oferują różne okucia, co poprawia estetykę i funkcjonalność takich okien, jednak wiąże się z dodatkowym wydatkiem. Pod względem izolacyjności okna plastikowe znacznie przewyższają okna aluminiowe i drewniane. Ma to wielkie znaczenie w przypadku budownictwa pasywnego i energooszczędnego, jednak wiąże się z montażem w ich konstrukcji specjalnych nawiewników, które mają zapewnić odpowiednią cyrkulację powietrza. Okna z tworzyw sztucznych ulegają jednak znacznym odkształceniom oraz odbarwieniom wraz z upływającym czasem.

Jeżeli chodzi o izolacyjność to na ten ważny dla okien parametr wpływa ma przede wszystkim ilość komór w ramie okna PCV. W starszych modelach okien plastikowych najczęściej występowało do trzech komór. Współcześnie tych komór może być od pięciu do nawet ośmiu. Kolejnym czynnikiem, który znacząco wpływa na izolacyjność okien jest ilość szyb i bezpośrednio związana z nią ilość komór szybowych, czyli przestrzeni znajdującej się pomiędzy szybami. Jest ona często wypełniana gazem szlachetnym, takim jak na przykład argon. W przypadku okien plastikowych bardzo ważnym parametrem jest również klasa profili, gdzie najwyższa jest klasa A. Okna w klasie A mają największą szerokość wewnętrznych komór i oraz największą grubość ścianek zewnętrznych. Okna w klasie A charakteryzują się najlepszymi parametrami izolacyjnymi.
Innym sposobem na uzyskanie wysokiej izolacyjności okien plastikowych jest zastosowanie w ich profilach specjalnych uszczelek. Mają one wpływ także na podwyższoną izolacyjność akustyczną, jak również zabezpieczają okna przed przedostawaniem się wody do wnętrza profili. Warto również wspomnieć o tym, że materiał z jakiego te okna są produkowane, czyli tworzywa sztuczne są bardzo wytrzymałe i w odróżnieniu od okien drewnianych i aluminiowych nie wymagają dodatkowej konserwacji i mogą służyć użytkownikowi znacznie dłużej. Dodatkową szczelność i izolacyjność okien plastikowych zapewniają odpowiednio dobrane szyby. Spotykamy się z szybami, które mają podwyższoną izolacyjność akustyczną, z szybami antywłamaniowymi, przyciemnianymi i wieloma innymi rodzajami szyb o dodatkowych parametrach.

Przy charakterystyce okien plastikowych warto również wspomnieć o innej cesze, a mianowicie rodzaju uszczelnienia połączeń styku ramy ościeżnicy z ramą skrzydła. Spotykamy okna PCV z uszczelnieniem środkowym, które oznaczone jest symbolem MD oraz okna PCV bez uszczelnienia środkowego, które z kolei oznaczone jest symbolem AD. Wynika z tego, że największą różnicą pomiędzy plastikowymi oknami typu MD i AD jest ilość przylgowych uszczelek, których zadaniem jest uszczelnienie połączenia płaszczyzn stykowych ramy ościeżnicy i ramy skrzydła. W skrócie okna PCV typu AD posiadają dwie uszczelki przylgowe, natomiast okna PCV typu MD posiadają trzy uszczelki przylgowe. W przypadku okien plastikowych warto również wspomnieć o tym, że mogą one spełniać wiele wymagań dla budownictwa energooszczędnego oraz pasywnego. Gdy okna plastikowe tego typu są dobrze zamontowane mogą skutecznie zapobiegać powstawaniu mostków termicznych.

Okna drewniane

Drewno jest najstarszym materiałem, z jakiego wykonywane są ramy okienne. Okna drewniane wykonywane mogą być z różnych rodzajów drewna. Najpopularniejszymi wśród nich dąb, świerk, sosna oraz modrzew. Możemy także spotkać się z wieloma gatunkami drewna egzotycznego, szczególnie popularny jest mahoń. Warto tutaj wspomnieć o tym, że nie każdy gatunek drewna nadaje się do produkcji okien. Im wyższa trwałość, jakość i odporność na czynniki zewnętrzne drewna, z którego produktowe są okna tym wyższa ich cena. Przy wytwarzaniu okien drewnianych wykorzystuje się ściśle wyselekcjonowane drewo, które pozbawione jest różnego rodzaju ubytków, sęków oraz żywicy. Wymienione elementy mogą mieć niekorzystny wpływ na szczelność okien oraz na ich odporność na czynniki atmosferyczne i ewentualne uszkodzenia mechaniczne.
Drewniane ramy okien po wyselekcjonowaniu odpowiedniego drewna pokrywane są specjalnymi lakierami lub farbami, które mają za zadanie zabezpieczyć je przed niekorzystnym wpływem czynników atmosferycznych, takich jak na przykład opady czy promieniowanie słoneczne. W oknach drewnianych występować może różna ilość pakietów szybowych. Im więcej szyb w oknie drewnianym, tym większa jego izolacyjność termiczna i akustyczna. Jak wspomniano dostępne są różne rodzaje drewna, które także mogą mieć różną kolorystykę. Warto wspomnieć także o tym, że okna drewniane możemy pomalować na dowolny kolor stosując odpowiednie farby.

Okna drewniane cechują się bardzo dużą szczelnością termiczną oraz izolacyjnością akustyczną. Izolacyjność termiczna i akustyczna w przypadku okien drewnianych może być znacznie wyższa niż w przypadku okien plastikowych i aluminiowych. Charakteryzują się one także bardzo dużą estetyką, nadają wnętrzom elegancję oraz przytulność, sprawdzają się zwłaszcza w budownictwie jednorodzinnym, które ma przypominać architekturę starodawną, na przykład dom góralski, staropolski dworek, czy dom wiejski. Warto również wspomnieć o tym, że profile drewniane cechuje bardzo duża sztywność, dzięki czemu można z nich wytwarzać znacznie większe okna niż z PCV. Okna drewniane można z powodzeniem stosować więc do przeszkleń o dużych powierzchniach.

Wiele modeli okien drewnianych spełnia surowe wymagania budownictwa pasywnego i energooszczędnego. Niestety drewno to materiał, który jest bardzo podatny na uszkodzenia mechaniczne oraz zagrożenie biologiczne. Dużym zagrożeniem dla okien drewnianych są korniki, pleśń, grzyby oraz porastanie mchem. Drewno jest również podatne na wpływ wilgoci, może nasiąkać i przez to tracić wiele swoich właściwości, pękać lub wypaczać się. Okna drewniane trzeba co kilka lat poddawać konserwacji, aby utrzymały swoje izolacyjne właściwości oraz estetykę. W tym celu należy usunąć zewnętrzną warstwę, oczyścić, a następne nałożyć na nowo ochronną warstwę lakieru lub farby.

Okna aluminiowe

Innym rodzajem okien są okna aluminiowe. Ten rodzaj stolarki okiennej to rozwiązanie nowoczesne, które wcześniej stosowe było przede wszystkim w budownictwie komercyjnym, przede wszystkim w biurowcach, czy też w witrynach sklepowych. W ostatnich latach okna aluminiowe cieszą się coraz większą popularnością także w budownictwie mieszkaniowym, zarówno w domach jednorodzinnych, jak i w budownictwie wielorodzinnym. Okna wykonane z aluminium są trwałe, cechują się nowoczesną i prestiżową estetyką. Dużą popularność zyskują w przypadku nowoczesnych domów jednorodzinnych. Okna aluminiowe sprawdzają się zwłaszcza w przypadku przeszkleń o dużych powierzchniach.

Dużą zaletą okien z profilami aluminiowymi jest praktycznie nieograniczona możliwość wyboru ich kolorystyki. Możemy zdecydować się zarówno na okna w klasycznych kolorach metalowych, na różne kolory z palety RAL, a także na wykończenie imitujące do złudzenia usłojenie i kolorystę drewna. Kolory takich okien mogą być błyszczące, matowe lub metalizowane. Możemy także zastosować inną kolorystykę ram okiennych na zewnątrz budynku a inną wewnątrz. Okna z profilami aluminiowymi za sprawą dużej plastyczności tego materiału występować mogą także w różnych kształtach, od typowych prostokątów, przez trapezy, po łuki i koła. Profile takich okien mogą być zarówno wąskie, jak i szerokie, dzięki czemu mamy możliwość zastosowania przeszkleń nawet o bardzo dużych powierzchniach.

Podobnie jak w przypadku okien plastikowych, tak samo w oknach aluminiowych występują profile wielokomorowe. W naszych warunkach atmosferycznych najlepiej sprawdzają się aluminiowe profile trzykomorowe i takie są najczęściej dostępne w sprzedaży. Wypełniane są one wysokiej jakości materiałami izolacyjnymi. Okna z aluminiowymi profilami są bardzo łatwe i wygodne w pielęgnacji i w przeciwieństwie do okien drewnianych nie wymagają zabiegów konserwacyjnych. Są także znacznie lżejsze od okien drewnianych i plastikowych. Ramy okien aluminiowych są zimne w dotyku i mogą powodować wrażenie sterylności pomieszczeń. Niemniej jednak producenci okien aluminiowych stosują tak zwane ciepłe profile z wkładką PCV, która umiejscowiona jest w ich ramie. Ma ona za zadanie zwiększyć izolacyjność cieplną tych okien. Okna aluminiowe pomimo wielu zabiegów izolacyjnych mają mniej korzystny współczynnik przenikania ciepła niż okna drewniane i plastikowe. Okna z profilami aluminiowymi nie znajdą zatem zastosowania w budownictwie energooszczędnym i pasywnym.

Aluminium jest materiałem odpornym na niekorzystne czynniki atmosferyczne, zwłaszcza wiatr, deszcz, śnieg oraz długotrwałą wilgoć. W przeciwieństwie do okien drewnianych nie są także podatne na zagrożenia biologiczne takie jak mech, pleść, grzyby, czy korniki. Nie są także narażone na przebarwienia wynikające z intensywnego usłonecznienia w przeciwieństwie do okien z PCV. Aluminium jest materiałem trwałym i nie ulega przekształceniom, dzięki czemu okna wykonane z tego materiału są mniej podatne na różnego rodzaju uszkodzenia niż okna drewniane i plastikowe. W przypadku częstych zmian temperatury tak charakterystycznych dla klimatu w Polsce, nie zmieniają wymiarów, nie pęcznieją i nie kurczą się. Niemniej jednak, gdy już ulegną one mechanicznym uszkodzeniom, nie nadają się do renowacji i należy je wymienić na nowe. Okna aluminiowe mogą także ulegać korozji, należy je w takim wypadku zeszlifować, a następnie ponownie nałożyć olej lub lakier.

Okna drewniano-aluminiowe i plastikowo-aluminiowe

Na rynku dostępne są także okna łączące cechy okien aluminiowych z oknami drewnianymi i plastikowymi. W przypadku okien plastikowo-drewnianych konstrukcja wygląda w ten sposób, że zewnętrzna część plastikowej ramy okiennej pokrywana jest aluminiowym okuciem, podobnie zewnętrzną część drewnianej ramy okna drewniano-aluminiowego pokrywa się aluminiowym okuciem. Ze względu na łączenie różnych materiałów, a co za tym idzie właściwości różnych rodzajów okien są one stosunkowo drogim rozwiązaniem. Okna tego typu łączą cechy okien drewnianych z aluminiowymi oraz okien plastikowych z aluminiowymi. Rozwiązanie takie umożliwia zastosowanie po obu stronach okna różnej kolorystyki i stylistyki okna. Producenci zwykle oferują różne kolory takich aluminiowych okuć i różne wersje kolorystyczne ram aluminiowych lub drewnianych. Takie okna to doskonałe rozwiązanie dla osób, które chcą zastosować inną stylistykę wewnątrz domu, a inną na jego zewnątrz. Istnieje tak bogaty wybór wykończenia i kolorystyki, że każdy może znaleźć rozwiązanie optymalne dla siebie.

Współcześnie na rynku okien dostępne są trzy rodzaje okien, ze względu na materiał, z jakiego zostały wykonane ramy okienne: okna plastikowe, drewniane i aluminiowe. Ponadto zakupić możemy okna drewniano-aluminiowe i plastikowo-aluminiowe, które łączą cechy poprzednich. Okna plastikowe są zdecydowanie najczęściej wybierane wśród klientów. Charakteryzują się stosunkowo niską ceną względem okien drewnianych i aluminiowych, mają dobre parametry izolacyjne oraz cechują się dużą wytrzymałością na niekorzystne warunki pogodowe i uszkodzenia mechaniczne, jednak podstawowe wersje takich okien to białe ramy okienne. Jeżeli chcemy, by nasze plastikowe okna były bardziej estetyczne i przypominały na przykład okna drewniane musimy liczyć się z wyższą ich ceną. Okna drewniane to z kolei rozwiązanie droższe. Cechują się bardzo wysokimi walorami estetycznymi oraz dużymi właściwościami izolacyjnymi. Ich mankamentami są jednak duża podatność na niekorzystne warunki pogodowe, przede wszystkim wilgoć, a także podatność na uszkodzenie mechaniczne. Wymagają również częstych zabiegów konserwacyjnych. Okna aluminiowe to rozwiązanie bardzo nowoczesne, o dużej estetyce i świetnych parametrach izolacyjnych. Są jednak stosunkowo drogie i charakteryzują się mniejszą izolacyjnością niż okna drewniane i plastikowe. Dla osób, które chcą połączyć zalety poszczególnych rodzajów okiem dobrym rozwiązaniem jest zastosowanie okien z profilami drewniano-aluminiowymi lub plastikowo-aluminiowymi.